TS EN 54-14 standardı, yangın algılama sistemlerinin projelendirilmesi ve uygulanması alanında en temel ve kritik kılavuzdur.
Aşağıda, bu standardın özeti, temel amacı ve projelerinizde bilmeniz gereken en kritik teknik detaylar yer almaktadır.
TS EN 54-14 Standardı: Yangın Algılama Sistemleri İçin Planlama, Tasarım, Montaj, İşletmeye Alma, Kullanım ve Bakım Kılavuzu
TS EN 54-14 (ve güncel versiyonu TSE CEN/TS 54-14): Türkiye’de ve Avrupa’da yangın algılama ve yangın alarm sistemlerinin projelendirilmesi ve tesis edilmesi için gereken teknik kural ve uygulamaları belirleyen bir standarttır.
Bu standart, sistemin her bir bileşeninin (dedektör, siren, buton vb.) EN 54 standardının ilgili diğer bölümlerine uygun olarak üretilmiş olmasını isterken (örn. EN 54-2 Santral, EN 54-7 Duman Dedektörü), bu bileşenlerin binaya nasıl yerleştirileceğini ve sistemin nasıl tasarlanacağını anlatır.
1. Standardın Temel Amacı ve Kapsamı
TS EN 54-14, bir binadaki otomatik yangın algılama ve alarm sisteminin, yangın durumunda can ve mal kaybını en aza indirmek için doğru ve güvenilir bir şekilde çalışmasını sağlamayı amaçlar.
Kapsadığı Alanlar:
- Planlama ve Tasarım: Dedektör tipi, sayısı ve yerleşiminin belirlenmesi.
- Kurulum (Montaj): Kablolama, santral ve diğer cihazların montaj kuralları.
- İşletmeye Alma (Devreye Alma): Kurulum sonrası sistemin fonksiyon testleri.
- Kullanım ve Bakım: Sistem sorumlularının eğitimi, periyodik kontrol ve bakım gereklilikleri.
Kapsamadığı Alanlar (Ancak Birlikte Kullanılır):
- Sistemin kurulup kurulmayacağına dair yasal zorunluluk (Bunu Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik belirler).
- Sistem bileşenlerinin (dedektör, santral) üretimi ve testleri (Bunları EN 54’ün diğer ilgili bölümleri kapsar).
2. Projelendirmede Kritik Teknik Kurallar (TS EN 54-14 Odaklı)
Bir elektrik mühendisi, yangın algılama projesi çizerken Yönetmeliğin yanı sıra bu standarttaki detaylı kuralları uygulamak zorundadır.
A. Dedektör Yerleşimi ve Koruma Alanları
Bu, projenin en önemli bölümüdür. Standart, dedektörlerin hava akımlarından etkilenmeyeceği ve yangını en kısa sürede algılayacağı yerleşimi zorunlu kılar.
- Tavan Yüksekliği: Yüksek tavanlarda (genellikle 9 metreden yüksek) noktasal dedektörlerin etkinliği azalır; bu durumda ışın tipi (Beam) veya Hava Örneklemeli (Aspirasyonlu) dedektörler tercih edilmelidir.
- Eğimli Tavanlar: Eğimin her ‘si için dedektörlerin koruma yarıçapı %1 artırılabilir (toplam artış %25’i geçemez). Yangın ürünlerinin birikeceği tepe noktalarına yakın yerleşim önemlidir.
- Engeller: Tavana 0.3 metreden daha yakın bölmeler veya duvarlar, dedektörün koruma alanını keser ve o kısım ayrı bir bölge olarak ele alınmalıdır.
B. Bölgeler (Zonlama) Kuralı
Yangın alarm sisteminin nerede alarm verdiğini kolayca belirlemek için bina, mantıksal bölgelere (zone) ayrılır. Standart bu ayrım için net sınırlar koyar:
- Maksimum Alan: Tek bir bölge (zone) 2000 ‘yi aşmamalıdır.
- Yangın Bölmeleriyle Uyum: Bölgeler (zone), binanın Yangın Bölmeleri (kompartımanları) ile çakışmamalıdır; yani bir bölge birden fazla yangın bölmesini kapsayamaz.
- Dedektör Sayısı: Bir bölgede bulunan adresli cihaz sayısı 32 adedi geçmemelidir (Bu, ulusal uygulamalarda sıkça görülen bir kısıtlamadır).
C. Yangın Alarm Butonları (Manuel İhbar Cihazları)
- Yerleşim: İhbar butonları, yangın çıkışlarına (kaçış yollarına) kolayca erişilebilir ve görünebilir yerlere monte edilmelidir.
- Erişim Mesafesi: Herhangi bir noktadan butona ulaşma mesafesi en fazla 30 metre olmalıdır.
- Montaj Yüksekliği: Zeminden 1.1 ila 1.4 metre yüksekliğe monte edilmelidir (Tercihen 1.2 metre).
D. Alarm Cihazları (Sirenler ve Flaşörler)
- Ses Seviyesi: Yangın alarm sesi, insanların bulunduğu her noktada, ortam gürültü seviyesinden en az 10 dB(A) daha yüksek olmalı ve asgari 65 dB(A) seviyesini sağlamalıdır.
- Yatak Odaları: Uyuyan kişileri uyandırması gerekiyorsa (otel, yurt), yatak başında ses seviyesi en az 75 dB(A) olmalıdır.
- Görünür Alarm: İşitme engellilerin bulunduğu yerlerde veya çok gürültülü alanlarda sesli alarma ek olarak ışıklı (flaşör) alarm cihazları kullanılmalıdır.
E. Santral (KAGK) ve Güç Beslemesi
- Konum: Kontrol ve Gösterge Cihazı (Santral), itfaiye girişine yakın, kolay erişilebilir, sürekli denetlenen bir yere (örneğin güvenlik odası) monte edilmelidir.
- Yedek Güç: Sistem, ana güç kesildiğinde en az 72 saat bekleme süresi ve ardından 30 dakika tam alarm çalma süresi sağlayacak şekilde akü ile desteklenmelidir.
Sonuç: TS EN 54-14, yangın algılama sisteminin “uygun” olmasını sağlayan bir mühendislik yol haritasıdır. Projenizi hazırlarken, bu standardın tüm hükümlerine hakim bir mühendisle çalışmak, tesisatınızın hem güvenilir hem de yasal olarak onaylanmış olmasını garantileyecektir.
Danışlar Mühendislik olarak biz, projelendirme hizmetlerimizde TS EN 54-14’ün tüm güncel gerekliliklerini titizlikle uyguluyoruz.
TS EN 54-14 Standardı: Yangın Algılama Sistemleri İçin Planlama ücretsiz danışmak için 905377811767 numaralı telefondan bizi arayabilir veya WhatsApp mesajı bırakabilirsiniz.